Leesspiertraining

In het gezin waarin ik opgroeide, vader, moeder en vier dochters, werd veel gelezen. Op woensdagmiddag deed ik niets liever dan uren in de bibliotheek doorbrengen. Eenmaal thuis gekomen met vier boeken, meer tegelijk meenemen was helaas niet toegestaan, krulde ik me op in een stoel en verloor me totaal in een andere wereld. Deze week bleek dat dit er niet alleen voor heeft gezorgd dat de bibliotheek een goede klant aan mij had, maar ook dat ik beschik over betere sociaal-cognitieve vaardigheden. Lynn Eekhof heeft dit aangetoond in haar promotie-onderzoek.

Sociale cognitie is de manier waarop wij sociale gebeurtenissen interpreteren en proberen te begrijpen. Om wijs te worden uit de wereld om ons heen en wat we daarin zoal tegenkomen, zoeken we naar een zekere consistentie tussen onze eigen ervaringen en herinneringen. Daarna kijken we naar anderen voor vergelijking en bevestiging. Hierdoor weten we veel van wat we weten dan ook dankzij anderen. We zien wat anderen doen, we horen wat anderen zeggen en lezen wat anderen hebben geschreven. Het voornaamste medium van deze wederzijdse cognitieve afhankelijkheid is taal. Taal stelt ons in staat ontdekkingen aan anderen mee te delen en door te geven.

Een verhaal helpt ons de gevoelens en gedachten van anderen te ontdekken en te begrijpen en verbetert daarmee onze sociaal-cognitieve vaardigheden. Hiervoor dien je de leesspier wel langdurig te trainen. Je kunt het vergelijken met sporten, waarbij je ook moet trainen om je spieren te ontwikkelen en te onderhouden. Een verklaring hiervoor ligt in het feit dat tijdens het lezen dezelfde hersengebieden geactiveerd worden als tijdens sociale interactie tussen mensen, ontdekte Lynn Eekhof.

Het is dan ook zorgelijk dat volgens verschillende onderzoeken de jeugd steeds minder leest. Hierdoor neemt niet alleen het kennisniveau af, maar loopt ook de ontwikkeling van sociaal-cognitieve vaardigheden gevaar. Dat steeds meer bibliotheken worden opgeheven is dan ook een slechte zaak als we het lezen willen bevorderen. Positief nieuws is er ook: in 2023 is de verkoop van boeken gestegen. Voor het ontwikkelen van sociaal-cognitieve vaardigheden maakt het gelukkig niet uit dat het daarbij voornamelijk gaat om Engelstalige boeken. 

Zit je nu alweer te lezen, vragen ze mij soms. Ik weet wel beter: ik lees niet zomaar, ik train mijn leesspier om mijn sociaal-cognitieve vaardigheden te verbeteren.