Stress is so 1815

Op de postkaart die ik koop in het kader van mijn uit de hand gelopen posthobby staat een knorrige Napoleon. Boven zijn hoofd staat ‘Stress is so 1815’. Deze tekst intrigeert mij, zeker met de jaarlijkse week van de stress nog vers in het geheugen. In 1815 heeft Napoleon ongetwijfeld veel stress gehad toen hij gevangen werd genomen na de slag bij Waterloo. Maar de tekst suggereert ook dat stress niet meer van deze tijd is. Toch is stress nog steeds onder ons, zozeer zelfs dat er elk jaar een hele week aandacht voor is.

Dit is ook logisch, want stress wordt in het algemeen omschreven als het ervaren van druk en een oncomfortabel gevoel. Dit ontstaat als men zich niet in staat voelt om te gaan met de eisen van de omgeving. Hoe en wanneer dit wordt ervaren is voor iedereen verschillend, omdat dit afhangt van persoonlijke en situationele factoren. Persoonlijke factoren die hierbij een rol spelen zijn bijvoorbeeld intellect, motivatie en zelfvertrouwen. Situaties met sterke of bedreigende eisen vallen onder de situationele factoren. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om levenstransitie, zoals overlijden, echtscheiding of verhuizing. In eerste instantie heeft stress zeker ook positieve aspecten, omdat het ons lichaam aanspoort tot een reactie in de situatie die zich voordoet. Gevaarlijk wordt het pas als stress toeneemt in frequentie, intensiteit en duur.

Stress is van alle tijden. Tegenwoordig zijn er veel trainingen die mensen helpen om te gaan met stress en deze te reduceren. Belangrijk daarbij is dat eerst vastgesteld wordt welke factor de voornaamste rol speelt bij het ontstaan van de stress. De training kan dan precies daarop gericht worden: op persoonlijke, situationele of een combinatie van beide factoren.

Als stress te lang duurt raakt het immuunsysteem aangetast en raken de energiereserves uitgeput. Dit kan iedereen overkomen. Zelfs Napoleon, ondanks het feit dat hij bekend stond om zijn uitzonderlijke en doeltreffende leiderschapskwaliteiten en zijn voortreffelijke communicatie.